Chuyện ngược đời: NXB mua bản quyền truyện tranh, fan kịch liệt phản đối

Tại Việt Nam, độc giả đã quen thuộc với việc tiếp cận truyện tranh miễn phí nhờ các trang web và team dịch truyện. Cũng nhờ các nhóm dịch này mà nhiều bộ manga, webtoon và truyện tranh khác đã trở nên nổi tiếng tại Việt Nam, đồng nghĩa với nhiều bộ truyện được các nhà xuất bản cân nhắc việc mua bản quyền và phát hành.

Điều này dẫn đến nhiều cuộc tranh cãi gay gắt nổ ra giữa một số độc giả, team dịch và đơn vị xuất bản. Việc mua bản quyền truyện tranh và đặc biệt là webtoon ở Việt Nam vẫn nhận về nhiều "gạch đá" từ trước đến nay. Một ví dụ cho các vụ tranh cãi xoay quanh bản quyền là những bộ webtoon vốn đang hot được Comicola mua bản quyền về, hay gần đây là Hcomic - một đơn vị xuất bản truyện tranh nổi tiếng với truyện tranh Boylove.

Ảnh: Hcomic

Hầu hết lý do phản đối là vì cộng đồng fans các bộ truyện này cho rằng đơn vị xuất bản không dịch tốt như các team dịch online, giá cả quá đắt đỏ, hoặc "ăn tiền" trên danh tiếng mà team dịch mang lại cho bộ truyện, gây nhiều thiệt thòi cho cộng đồng fans. Ngoài ra, tất cả các bộ truyện khi được mua bản quyền sẽ phải gỡ khỏi những trang web của các team dịch, fans không thể đọc miễn phí nữa.

Tuy nhiên, việc mua bản quyền có thể giúp tác giả bảo toàn mọi quyền với tác phẩm, đảm bảo thu nhập và phân phối đúng cách tác phẩm truyện tranh. Một số độc giả mặc định rằng NXB chỉ là "ăn tiền" trên danh tiếng, cộng đồng của những người khác. Tuy nhiên, việc tập trung vào lợi nhuận trong kinh doanh là điều hiển nhiên. Nếu doanh thu kém, nhiều đơn vị sẽ phải chấp nhận lỗ vốn và đóng cửa - điều đã xảy ra với rất nhiều công ty xuất bản lớn nhỏ từ trước đến nay.

Không chỉ phải bỏ ra số tiền lớn để mua lại bản quyền tác phẩm, các NXB còn phải đầu tư chi phí cho việc chỉnh sửa, in ấn, phân phối. Bởi vậy, giá cả cao và cần cộng đồng fans mạnh là điều mà bất cứ NXB và tác phẩm nào cũng cần để phát triển và thành công.
Tại Việt Nam, một số đơn vị xuất bản truyện tranh như Skycomics, IPM, Kim Đồng và NXB Trẻ vẫn đứng vững nhờ có danh tiếng và những lựa chọn xuất bản an toàn với manga. Tuy nhiên, các đơn vị nhỏ lẻ hơn, chuyên phát hành Webtoon thường gặp nhiều khó khăn. Không chỉ cần nhiều chi phí hơn trong việc in ấn, các đơn vị này còn phải đối mặt với sự phản đối kịch liệt từ độc giả.

Ngày nay, không chỉ có truyện giấy được mua bản quyền mà các bộ truyện dạng webtoon cũng được phát hành trên các nền tảng đọc truyện như Comi, Pops, với giá rẻ hơn truyện giấy và dễ tiếp cận hơn. Hy vọng trong tương lai, độc giả Việt Nam sẽ thay đổi thói quen đọc truyện của mình và tích cực tiếp cận những tác phẩm bản quyền hơn.